"सारे प्रवासी घडीचे"

ट्रेनमधल्या डब्यात : एका टोकापासून दुसर्‍या टोकापर्यंत




अभिनंदन मित्रा... काय मग? कधी ठरलं?

गेल्याच आठवड्यात... सिंहगडावरून आल्यावर आईने घोषित करून टाकलं... "आधी लगिन दगडाच मग बाकीच्या गडांच"



'अरे व्वा... आता ठरलंच आहे तर करून टाक लवकर... शेवटचा ट्रेक म्हंटलं' (आमचा हिटचिंतक ;) )

'एकदा का 2 X 4चा तह झाला की मग कसला ट्रेक नी कसला ट्रॅक'... अरे.. प्रत्येकाला जिवनात कधी ना कधी उडी ही माराविच लागते. काय करणार? ना ईलाज असतो... आणि तूझ्या उड्यांची ख्याती तर प्रत्येक ट्रेकच्या पाना पानावर पसरलियं. :p



असले गळे भरू सल्ले रिचवत शेवटी त्याने 'ती' उडी मारलीच...



तर झाले असे... मुंबई वरून सुटणार्‍या शेवटच्या लोकलने कसारा गाठले तेव्हा मध्यरात्रीचे अडीच वाजले होते. मार्चचा महिना असल्यामुळे हवेतील चैतन्य गायब होते. नाशिकला जाणार्‍या एस्टीची चौकशी करण्यासाठी एस्टी स्टॅण्ड गाठले तर तिथे नावाला एक कुत्रं हजर होतं. एस्टीसाठी पहाटे पर्यंत वाट पाहवि लागणार यात काहीच शंका नव्हती. 'जल्ला वाट पाहिन पण एस्टीनेच जाईन' या बाण्याला एस्टी स्टॅण्ड वरच ठेऊन आम्ही स्टेशनवर परतलो... म्हंटल मिळेल्या त्या मेलने ईगतपुरी गाठू आणि पहाटेची पहिली एस्टी पकडू... नशिब चांगलं म्हणून की काय प्लॅटफॉर्मवर कुत्र सोडलं तर एक रेल्वे गार्ड भेटला... त्याच्याकडे इगरपुरीला जाणार्‍या ट्रेनची चौकशी केली.



"ये क्या जाऽरेली है!"... समोरच्या प्लॅटफॉर्मवर एक मेलगाडी सिग्नल मिळाल्यामुळे सुटण्याच्या पवित्र्यात होती... "इसके बाद कोई गाडी नही है!"



तो, मी आणि हिटचिंतक एकमेकांच्या तोंडाकडे बघत असताना अचानक गार्डने मदतीचा दांडका उगारला. निवांत झोपलेल्या एका डब्याच्या दरवाजावर गार्डने दांडका आपटून दरवाजा उघडायला लावला आणि आम्हा तिघांना त्या धावत्या ट्रेनमधे जबरदस्तीने घुसवलं. जल्ला म्हणतात ना ते... काय ते 'दैव देते नी ट्रेन नेते'.



ट्रेन मधुन उतरावे तर तीने बराच वेग घेतला होता. कोणती ट्रेन? कुठे जातेय? काहीच अतापता नसताना आम्हाला जबरदस्तीने डब्या मधे कोंबून गार्डने स्वत:ची सुटका करवून घेतली होती.



थोड इकडे तिकडे केल्यावर कळलं की, स्लिपर कोच मधे घुसलोय आणि ते ही WT :अओ: ^&%$@%$^ कपाळा वर 'गर्दिश में हो ताँरें' चमकत होते... रुमालाने 'ताँरें' टिपत असताना पाया खाली पसरलेल्या जनतेकडे लक्ष गेले... एव्हढ्या मध्यरात्री अचानक डब्यात घुसल्यामुळे दरवाजा जवळील जनता अचंबित नजरेने आमच्याकडे बघत होती.



त्यातला एक अचंबित... "किधर जाना है?" काय उत्तर द्यावे तेच सुचेना. (पन आमी बी काय कमी नाय... हाडांचे नसलो तरी दगडांचे ट्रेकर आहोत.)

आमचा पलटवार "आप को किधर जाना है?" (म्हणतात ना ते काय ते चोरांच्या उलट्या उड्या... असो.)

"वारानसी"... पायाकडून उत्तर आले.

'हम लोग अगले स्टेशन पे उतर जायेंगे'... असे ठोकून देताच, त्यांची विकेट पडली.



स्लिपर कोच असला तरी डबा बर्‍यापैकी फुल्ल होता... ईगतपुरी येण्यास कित्ती वेळ लागेल याचा काहीच अदमास नव्हता. वरील संभाषण ऐकल्यामुळे दरवाज्या जवळील उतारू आमच्या कडे विचित्र नजरने पहात होते. जसजशी गाडी वर जाऊ लागली तसा घाटातला थंडगार वारा डोक्यातील चक्रे फिरवू लागला. ईगतपुरीवरून किती वाजताची एस्टी मिळेल? चहाची टपरी उघडली असेल का? स्टेशन किती वेळात येईल? सुई दोरा मिळेल का? TTE आला तरर्र्र्र्र्र्र्र्र्र्र्र्र्र.......... TTEचा विचार येताच पोटात गोळा आला.... लगेच तो गोळा मी पुढे पास केला.



गाडीची धडधड कमी होऊन छातीतली धडधड वाढली होती. काही क्षण विचार करून आम्ही जनरल डब्यात घुसण्याचे ठरविले... लटलटत्या पायांनी डगमगत्या डब्यातील अडथळा शर्यंत पार करत दुसर्‍या टोकाकडे गेलो आणि तिथेच नशिबाने हाय खाल्ली... पुढच्या डब्यात चक्क TTE हातातला पॅड सावरत मन लाऊन काम करत होता. आमची वरात लगेच मागे फिरली... काय करावे सुचेना?



त्या वेळी हितचिंतकाच्या डोक्यात काय कीडा वळवळला कोण जाणे... पाठी वरच ओझं खाली उतरवून तडक त्या TTE कडे गेला... आम्ही इकडे बधिर होऊन ते दृष्य पहात होतो... तो गेला तसाच अर्धा मिनिटात परत आला... "काय विचारले? काय म्हणला तो?"

तो म्हणतोय "गाडी स्टेशन के बाहर सिग्नल पे खडी है"



ठरलं तर.... तिघांच्या डोक्यात एकच विचार... ना मागचा ना पुढचा... जो दरवाजा दिसला तो उघडला नी थेट ट्रॅकवर उड्या मारल्या... दरवाज्या जवळील अचंबित जनता आऽ वासून मध्यरात्रीच्या 'उड्या" उघड्या डोळ्यांनी पहात होती. :d

धबधब्यांची जत्रा!!!

गेली काही वर्षे राहुन गेलेल्या महत्वाच्या ट्रेक पैकी एक म्हणजे भीमाशंकर... त्यामुळे यंदाच्या पावसाळ्यातील प्रथम प्राधान्य असलेला ट्रेक. भीमाशंकर करणारे बहुतांश ट्रेकर्स शिडीघाट / गणेशघाटाचा पर्याय निवडतात... त्याला आम्ही कसे अपवाद ठरणार... पण सुन्याच्या 'Offbeat Sahyadri' या ग्रुपने नावाला साजेसा ऑफबिट मार्ग निवडला होता. भीमाशंकर व्हाया वाजंत्री घाट ते बैला घाट असा निराळाच घाट घातला होता.




नारळी पौर्णिमेचे पक्वान्न आणि रक्षाबंधनाचा आनंद पाठीशी घेऊन सगळे ट्रेकर्स रविवारी सकाळी ८ वाजता कर्जतला भेटण्यासाठी निघाले. मुंबईवरून सुटणार्‍या सकाळच्या दोन्ही कर्जत लोकल मधे फक्त आणि फक्त भीमाशंकरचेच ट्रेकर्स खच्चून भरले होते. कारण दुसर्‍या दिवशीची श्रावणी सोमवारच्या स्वातंत्र्यदिनाची सुट्टी सगळ्यांना भीमाशंकर गाठून सत्कारणी लावायची होती. भीमाशंकरला सोमवारी कुंभमेळा भरणार याची जणू खात्रीच झाली होती. त्यातल्या त्यात आमच्यासाठी समाधानाची बाब म्हणजे गणेश / शिडी घाटाने जाणारे ट्रेकर्स नेरळ मधे उतरले... त्यामुळे गाडी निम्म्या पेक्षा जास्त रिकामी झाली. मात्र कर्जत एस्टी स्टॅण्डवरील गर्दी पाहून आमच्या समाधानी चाकाची पार हवाच निघून गेली. आम्हाला खांडस मार्गे जामरूखला जाणारी एस्टी पकाडायची होती. पण साडे आठच्या एकाच एस्टीत खांडस मार्गे जाणार्‍या ट्रेकर्सची गर्दी पाहून आम्ही एस्टीने न जाण्याचा निर्णय घेतला. स्टँण्डच्या पलिकडे टमटमवाले वाटच पहात होते.



साधारण एक तासाच्या प्रवासा नंतर आम्ही जामरूख मधिल कामथ पाड्यात पोहचलो. सह्याद्रीच्या पायथ्याला बिलगून असलेल्या ह्या छोट्याश्या गावा बाहेर धबधब्यांची जणू जत्राच भरली होती. तो थंडगार नजारा पाहताच न कळतच प्रत्येकाच्या हातातले कॅमेरे क्लिकू लागले. पाड्यातील एका घरात चहा, पोह्यांचा कार्यक्रम शिजत होता. तो पर्यंत तोंड ओळख पार पडली. पुण्या वरून श्री आणि सौ सुन्या तर मुंबईवरून मी, गिरीविहार, रोहित अशी मायबोलीकरांची टिम सज्ज झाली.



प्रचि१





गरमागरम नाष्टा आटोपून निघोलो ते थेट रणतोंडी धबधब्याच्या दिशेने.

प्रचि२





उजवी कडे पेठ (कोठलीगड)चा किल्ला लक्ष वेधून घेत होता... तर समोरील कातळ कड्यांवरून दरीत झेपावणार रणतोंडीचा रांगडा गडी खुले आव्हान देत होता... ते रौद्रप्रतापी रूप न्याहाळत आम्ही धबधब्याच्या डावीकडून वाजंत्री घाटाकडे सरकलो. एका टेकडीवर मागे राहिलेल्या गलबतांची वाट पहात असताना मधुनच धुक्यात हरवलेल्या हिरव्या कातळ कड्यांचे विहंगम दृष्य नजरेस पडत होते. दरम्यान, या घाटाला वाजंत्री घाट नाव कश्यावरुन पडले असेल? यावर चर्चा सुरू झाली. त्याचे रोहितने दिलेले उत्तर... "चोहो बाजुने वाजत गाजत कोसळणार्‍या धबधब्यांच्या आवाजामुळेच या घाटाला वाजंत्री घाट म्हणत असावेत".



प्रचि३





प्रचि४





प्रचि५





प्रचि६





प्रचि७





प्रचि८





घाट सुरू होताच उभा चढ चढताना हृदयांच्या ठोक्यांची नी पायांच्या वेगाची विषमता वाढू लागली. एका बेसावध क्षणी ढगांसारखा मोठ्ठा गडगडाट ऐकू आला. उजवी कडील कातळातील दरड कोसळताना पाहून क्षणभर का होईना पाय लटलटू लागले. जल्ला रोहितने त्याचेही प्रचि घेतले. :p एव्हाना मागे राहिलेल्या गलबतांचा धीर सुटला होता आणि त्यांनी सोबतीला आलेल्या वाटाड्या सोबत परतीचा मार्ग स्विकारला होता. ग्रुप मधे एक सुरत वरून खास सह्याद्री ट्रेकसाठी आलेला कॅमेरा बहाद्दर होता. फोटोच्या नादात हा वाट चुकला आणि त्याला शोधण्यात सुन्याची धांदल उडाली. त्यातच पुढे गेलेली तरुणाई दाट धुक्यामुळे दिसेना... त्यामुळे मधल्या फळीत रेंगाळणार्‍या आम्हा लोकांना दोन्ही आघाड्यांवर नजर ठेवत मार्गक्रमण करावे लागत होते.



प्रचि९





प्रचि१०





प्रचि११





प्रचि१२





घाटाच्या मध्यावर असताना डावीकडे पदरगडचा सुळका दिसत होता. पदरगडला पाठ करून थोड वर गेल्यावर खांडस कडिल दरीचा दाट धुक्यात हरवलेला भाग दिसत होता. दरीतून येणार्‍या भन्नाट वार्‍यामुळे तेथिल अरुंद वाटेवरून चढताना थोडी काळजी घ्यावी लागत होती. धुक्याचे साम्राज्य नसते तर त्या ठिकाणावर बराच वेळ रेंगाळता आले असते. साधारण साडे तीन तासांनी आम्ही वाजंत्री घाटाचा दरवाजा गाठला. घाटावरील विस्तृत पठारावर वार्‍याने तांडव मांडला होता. संपुर्ण चढाईत पावसाने हजेरी लावल्याने पठारावर येताच थंडीने अंग कुडकुडू लागले. शेवटच्या फळीतील गळंदाजांना घेऊन आम्ही खेतोबाच्या देवाळ कडे निघालो. मात्र वार्‍याच्या मार्‍यामुळे बिनीचे जलंदाज तेथून कधीचे पसार झाले होते.



प्रचि१३





प्रचि१४





प्रचि१५





वाटेत एका ठिकाणी घरगुती जेवणाचा कार्यक्रम सुरू झाला होता. रोहितच्या आईने सकाळी तयार केलेल्या पोळ्या आणि गवारीची भाजी... सुधिरच्या आईने बनविलेला मसाले भात आणि तिखट पुर्‍या, कोणी पुरणपोळी तर कोणी शेंगदाण्याची चटणी... सगळे आत्मे तृप्त झाले.



पुढे एक ओढा पार करून अर्धा तासात भोरगिरीच्या एका पाड्यात मुक्कामाला थांबलो. नुकताच पार केलेल्या ओढ्याची आठवण ताजी असताना थकलेल्या जिवांनी श्रमपरिहारासाठी थंडगार पाण्यात डुंबण्याचा मनोदय अंमलात आणला.



रात्रीचे जेवण आटोपून झाल्यावर झोपेच्या जागेसाठी संगित खुर्चीचा खेळ सुरू झाला. कारण त्या पाड्यात मोजकीच चार पाच घरे होती आणि ज्या घरात आम्ही २० जण उतरलो होतो तेथे त्यांच कुटुंब मिळुन एकूण ३० माणसांना जागा करायची होती. दुसर्‍या दिवशी निघताना आम्हाला सामावून घेणार्‍या त्या कुटुंबाचे सगळ्यांनी मनापासून आभार मानले. सुन्याने त्या घरातील एक वर्षाच्या गौरवला कडेवर खेळवून आपली हौस भागवून घेतली.



प्रचि१६





प्रचि१७





सकाळी भरपेट नाष्टा केल्यावर सगळे धारकरी आपल्या अंतिम लक्षाकडे निघाले. वाटेतील दोन मोठे ओहोळ पार केल्यावर ग्रुप फोटो साठी सगळे एकत्र जमले. संधी मिळताच मायबोलीकरांनी तेथेही उड्या मारल्याच.



प्रचि१८





प्रचि१९





प्रचि२०





प्रचि२१







प्रचि२२





प्रचि२३





प्रचि२४





प्रचि२५









प्रचि२६









तासा भरातच गुप्त भीमाशंकरला पोहचलो. तिथे धबधब्यावर मात्र भाविकांची गर्दी लोटली होती. ती गर्दी पाहुन कालच्या दिवसातल्या एकांताला अचानक तडा गेल्याचे जाणवले. दर्शन घेऊन भीमाशंकर मंदिराकडे वाटचाल केली. तिर्थक्षेत्रांच्या परिसरातील घाण पाहून मन विषण्ण झाले. श्रावणी सोमवार असल्यामुळे दर्शनाच्या रांगेला ४-५ तासांचा वेळ लागत होता. पुरेसा वेळ नसल्यामुळे आम्ही दर्शन न घेताच निघायचे ठरवले. दुसर्‍याही दिवशी पावसाची हजेरी कायम होती.



प्रचि२७





एस्टी स्टॅण्ड जवळील एका टपरीवर भजी आणि चहा झाला. ऑफबीटच्या परंपरेला अनुसरून गणेश किंवा शिडी घाटाने न उतरता बैला घाटाने उतरण्यास सुरवात केली. मात्र या घाटाने बरेच भाविक येत होते. अरुंद वाटेमुळे थांबत रस्ता देत पुढे सरकत होतो. संततधार पावसाने या वाटेवरही धबधब्यांची पखरण केली होती. पहिला कडा उतरल्यावर पुढिल वाट तर चक्क ओढ्यातूनच उतरायची होती. जस जसे खाली येऊ लागलो तसे धुके कमी होऊ लागले.



प्रचि२८





सह्यकड्यावरील धबधबे नजरा वेधून घेऊ लागले.



प्रचि२९





प्रचि३०





अश्याच एका धबधब्यात मनसोक्त भिजण्याचा आनंद घेतला.



प्रचि३१





प्रचि३२





एव्हाना पोटात कावळे ओरडू लागले होते. जेवण सुरू करणार इतक्यातच पाऊस हजर... मग काय छत्री लंच सुरू झाला.



प्रचि३३









बैला घाटाने नांदगावात पोहचायला आम्हाला तिन तास लागले. तेथून टमटम पकडून कर्जत गाठले.



भीमाशंकरचा ऑफबीटने ठरवलेला वाजंत्री घाटातील चढाईचा आणि बैला घाटाने उतरण्याचा अनुभव फारच सुंदर होता. अश्याच ऑफबीट रुटने पुढिल ट्रेक करण्याचा मानस बोलून दाखवून आम्ही निरोप घेतला.



प्रचि३४





प्रचिकार : गिरीविहार

दुर्ग कलावंतीण

'यशवंतराव चव्हाण द्रुतगती' मार्गवरून पुण्याकडे जाताना पनवेलच्या पुर्वेला माथेरानच्या रांगेत दिसणारा प्रबळगड आणि कलावंती दुर्गाचा 'V' Shape नेहमीच लक्ष वेधून घेतो. मुंबई पासून जवळ असूनही काही ना काही कारणांनी या किल्ल्याची मोहिम बर्‍याच वेळा रद्द झाली. जवळच तर आहे मग आज नै तर उद्या होईलच... असे मनाशी घोटवून पुढे गेल्यावर पाच एक मिनिटांत इरशालगडाचा 'W' Shape दिसतो. या दोन्ही गडांकडे बघताना मन नेहमी खट्टू होतं... कधी कधी वाटे शेडूंग फाट्यावर गाडीतून उतरावे नी थेट 'ठाकूरवाडी'कडे कूच करावी.



जवळच आहे तर माबोच भटकंती गटग तिथेच करू अशी गेली दोन वर्ष वंदता ऐकत होतो पण सगळ्या भटक्यांचा एकत्र भेटण्याचा योग जुळून येईल तर तो ट्रेक कसला... म्हणून मी आणि गिरिविहारने 'ऑफबिट सह्याद्री' सोबत २३ ऑक्टोबरच्या रविवारी प्रबळगड नाही तर निदान कलावंतीणचा दुर्ग तरी सर करायच निश्वीत केलं. ऑफबिट सोबत जायचे तर रविवारी सकाळी ८ला पनवेल गाठायचे होते... म्हणजे पुर्ण चढाई उनातून होणार यात काहीच शंका नव्हती. तसही दिवाळी नंतर कोणताही मोठा ट्रेक होणार नसल्याने आम्ही जायचे निश्चीत केले.



ठरल्याप्रमाणे ८ला पनवेल स्टेशन गाठले. ऑफबिटच्या राजसला फोन केला तर भाई एस्टी स्टॅण्डवर मिसळ खाण्यात दंग होते... थोड्याच वेळात आम्ही दोघेही त्यांच्यात सामिल झालो. दुपारच्या जेवणाची सोय म्हणून पराठे वैगरे विकत घेतले. सातशे रुपयात १४ जणांना टमटम मधे कोंबून आमची सवारी निघाली 'ठाकूरवाडी' कडे.



वाडीत पोहचे पर्यंत दहा वाजून गेले होते नी उनाचा तडाखा चांगलाच वाढला होता. वेळ न दवडता लगेच चढाईला सुरवात केली. पहिल्या पडावात ओळख परेड करुन पुढिल उभ्या चढाई साठी सज्ज झालो. पाठीवरील सॅक मधे तीन लिटर पाण्या व्यतिरिक्त कसलेच वजन नव्हते. तरीही उन्हाचा त्रास जाणवत होता. ऑफबिटने नावाला साजेसाच खड्या चढाचा मार्ग निवडून आमची पार हवाच काढून टाकली. ऑफबिटचे सगळे मावळे चपळतेने पुढे गेले, मात्र माची पर्यंतच्या खड्या चढाईने आम्हा दोघांची पार वाट लागली होती.



माची वरील एका शिळेवर कोण्या हौशी शिलेदाराने आपल्या अयशस्वी प्रेमाचा शि'ळा'लेख खरडवून ठेवला होता. मनात विचार आले, 'जल्ला... इथ पर्यंत पोचताना आमची ही दमछाक होते आणि ह्या शिलेदारांना कुठून बरं जोर येतो एव्हढ्या वर येऊन शिळालेख खरडवत बसायला?'. म्हणतात ना 'प्रेमाला उपमा नाही'... त्या उपमा पाहुन मलाही सुरसुरी आली होती की लिहावे, 'गडावर प्रेम करा दगडावर नको'... पण म्हंटले नको... तो आपल्या 'दगडा'चा अपमान होईल. ;)



माची वरील एकुलत्या एका झाडा खाली विसावा घेऊन पुढे निघालो तर समोर बुरुजावरील कातळात कोरलेले बजरंगबली आणि गणपती दिसले. तसेच पुढे गेल्यावर माचीवरील वाडीत 'गावठी चिकन करून मिळेल' अशी पाटी दिसली आणि मग काय म्हणता... अंगात जो काय उत्साह संचारला... त्यासाठी एका दमात गड सर करुन येऊ. पण कसलं काय, ती पाटी फक्त नावा पुरताच होती. शेवटी पिठलं भाकरीची ऑर्डर देऊन शेवटच्या टप्प्याकडे निघालो.



प्रब़ळ आणि कलांवती मधल्या बेचक्यात आलो तेव्हा दुपारचे बारा वाजून गेले होते. त्या घळीच्या पुर्वेकडील बाजूस प्रबळचा उंचचउंच कडा होता आणि तिकडे थंडगार सावली... तर पश्चिमेकडे तोंड करून उभा असलेला कलावंतीचा कडा उन्हात तापत होता. सगळ्यांच्या मनात एकच विचार 'सरणार कधी उनं', पण त्याही उनात गड सर करणे भागच होते.



तसा हा सोप्पा ट्रेक... मुनलाईट ट्रेक करायचा सोडून ऑफबिटने उगाच उन्हातून आमची वरात काढली... म्हणून थोडावेळ त्यांच्या नावाने ठणाणा केला.



अरे हा पायर्‍यांचा पॅच फक्त १४ मिनीटांत आम्ही पार करून टॉपला जातो... असे म्हणून लिडरलोक चॅलेंज देऊ लागले... म्हंटले, "१४ काय ७ मिन्टात चढून जाऊ, पण या ऑक्टोबरच्या उन्हात ते शक्य नाही". शेवटी गडावरच्या प्रेमाला जागून आम्ही साडेचौदा मिनिटांत तो पायर्‍यांचा पॅच चढून वर गेलो. वर रखरखीत उन... सावली साठी एकही झाड नाही.



प्रचि मराठी कट्टावरून साभार... हे प्रचि प्रबळगडा वरून काढलेले आहेत.













अगदी टॉपवर जाण्यासाठी एक विस फुटाचा रॉकपॅच पार करावा लागणार होता. लिडर लोक रोप लावण्याच्या कामात गुंतले होते. तो पर्यंत सावली साठी आम्ही त्या रॉकपॅचच्या पुर्वेकडील बाजूला चिटकून बसलो होतो. तो रॉकपॅच रोप न लावता चढणे सोपे होते परंतू उतरताना मात्र रोपची नितांत आवश्यकता भासली.



माथ्यावर कमीत कमी हजार चौ.फु. जागा होती. टेळहणी साठीच तिचा वापर करत असणार यात शंका नाही. फारसे अवशेष दिसले नाहीत. कलावंतीण इतिहास मात्र कळला नाही. वरून टेहळणी करताना समोर उजविकडे अग्नेयला माथेरानचे पठार दिसत होत... तर इरशालगड प्रबळच्या मागे लपला होता. पुर्वेला चंदेरी, विकटगड दिसला... तर इशान्येला धूसर वातावरणात कल्याणची खाडी, हाजी मलंग दृष्टिस पडला. पश्चिमेला कर्नाळाच्या सुळका आणि उत्तरे कडे पनवेल ते खारघरचा परिसर दिसतो. स्वच्छ वातावरण असते तर वायव्यकडील JNPT आणि मुंबईचा परिसर दिसला असता.





स्थळदर्शन पार पडल्यावर एक ग्रुप फोटो काढून खाली उतरायला सुरवात केली. उतरताना रॉकपॅच ते पायर्‍यांचा पॅच चक्क १४ मिनीटांच्या आत पार केला. :p खाली बेचक्यात बसून थोडी विश्रांती घेतली आणि माची वरील घराकडे प्रस्थान केले. पिठलं-भाकरीच जेवण आटोपले. घरासमोरील निवांत फिरणार्‍या कोंबड्याचे फोटो घेण्यात आले. (फक्त आठवणं)



उतरताना ऑफबिट रुटने न जाता मळलेल्या पायवाटेने उतरल्यामुळे थोडं वळसा घालावा लागला खरा पण वाटेत सावली असल्यामुले फारसे कष्ट पडले नाहीत. चारची एस्टी गाठणे हे एकच उद्दिष्ट होते. आरामात ठाकूरवाडीत पोहचलो ते प्रबळगडाला लवकरच भेट देण्याचे आश्वासन देत.

चांदण्यात चढताना... गोरखगड

मार्च पर्यंतच सगळे महत्वाचे ट्रेक सुखरुप पार पडले होते... उन्हाळ्याच्या दिवसात सह्याद्रीतील ट्रेक म्हणजे फारच खडतर काम असते... तोरणा-राजगड करून महिना उलटला होता... संधन व्हॅली, उल्हास व्हॅली हे सोप्या कॅटेगीरी मोडणारा ट्रेक करायचा कट शिजला होता... पण शिजलेला कट उधळण्यास वेळ लागत नाही.

झाले ही तसेच... दिनदर्शिका चाळताना सोमवार १८ एप्रिलला चैत्र पौर्णिमा येत असल्याचे निर्दशनास आले... लगेचच मी शनिवार १६ अप्रिलच्या moonlight trekचे सुतोवाच भटकंती कट्ट्यावर केले... तरी जायचे कुठे या वर मात्र प्रश्णचिन्हच होते...

"गोरखगड!" तो प्रश्ण Yo Rocks ने सोडवला.

Yo ने मेलामेली करून कल्याण-मुरबाड-देहरी-गोरखगड असा कार्यक्रम आधीच जाहिर केला होता... ठाण्यातील अ‍ॅडमिन गटग आटोपून कल्याणला पोहचायला मला साडे दहा झाले... Yo ने एकरा ट्रेकर्सची जुळवाजुळव केल्यावर कल्याण वरून सव्वा अकराची मुरबाडला जाणारी शेवटची येस्टी पकडली... येस्टीत बसल्यावर ट्रेकचा 'खजिनदार' कोण? यावर बरीच टोलवा-टोलवी झाल्यावर गिरिविहारने स्वतःच्या पायावर धोंडा मारून घेतला... :p पुढे मुरबाड वरून देहरीला जाणारी येस्टी दोन मिनिटातच सुटते अशी आगाऊ सुचना Yo ने देऊन ठेवली होती... मुरबाडला पोहचताच ठरल्या प्रमाणे सगळा लवाजमा देहरीच्या येस्टीत घुसला... तिथे तर आधीच Yo चे Trekmates स्थिरस्थावर झालेले दिसले... मग काय एकच जल्लोष झाला.

खच्चुन भरलेल्या बस मधे मला ड्रायव्हरच्या मागे उभं रहाण्याची शिक्षा मिळाली... त्यातच एक गावकरी तर चक्क ड्रायव्हरच्या सिट मागेच बसला होता... साधारण एका तासात देहरी गाठले... गाव सामसुम होतं... ट्रेकमेट्सची मंडळी चहानाष्टा करून ट्रेकला सुरवात करणार होते... तीच संधी साधुन आम्ही गुहेवर ताबा मिळविण्याचा मनसुबा मनाशी ठरवून पुढे निघायचे ठरविले... निघण्या पुर्वी ठाणे गटगचे भेट-वडे आणि मैत्री-पेढ्यांची आहुती देण्यात आली... हवेत अजिबात गारवा जाणवत नव्हता... त्रयोदशीचा चंद्र आपलं काम चोख बजावत होता... इथे उणिव होती ती फक्त एका कवि मनाची ;)


टॉर्च, कॅमेरे आदींनी सशस्त्र झालेल्या मावळ्यांनी गोरखगडाकडे कुच केली तेव्हा मध्यरात्रीचे दिड वाजून गेले होते... मुख्य रस्त्यावरील विहिर मागे टाकून डाविकडिल देवळाकडे वळलो आणि देवाळा मागिल रस्त्याने मार्गक्रमण सुरू केले...





पंधराव्या मिनिटाला हाशऽऽहुश्शऽऽ करत पहिला पडाव पडला... थोडीफार उंची गाठल्याने चांदण्यात सुखं झालेल गावं दिसलं... तेथुन थोडं पुढ गेल्यावर चढाईचा पहिला टप्पा लागला... तो टप्पा पार करता करता सगळे मावळे घामाने चिंब झाले...


रात्री ही परिस्थीती तर उद्या उतरताना काय हाल होणार याची जाणिव झाली... पहिल्या टप्प्या नंतर पठार लागले तसे प्रत्येकाचे कॅमेरे बाहेर येऊ लागले. जल्ला या कोळाखातही फोटो काढण्याची खुमखुमी काही स्वस्थ बसू देईना... म्हंटले फोटो कसला काढता तर, म्हणे "गोस्ट ट्री"चा... हो... बरोबर ऐकलात तुम्ही... 'गोस्ट ट्री'!... खोडांपासून फांद्यांपर्यंत पार सफेद रंगाची झाडे... त्यात तो चंद्रप्रकाश तर त्यांच्या रुपात अधिकच भर घालित होता... एकदम गुढरम्य! पहिल्यांदा पाहिले तेव्हा भारीच वाटलं... पण जसं जसं पुढे जाऊ लागलो तस तसे त्या गोस्ट ट्री च्या फांद्यांच्या आकारांनी अमानविय बाफच्या आठवणी जाग्या होऊ लागल्या...


पठार संपल्यावर मुख्य चढाईला लागलो तसे आमच्या मधिल अंतर वाढत चालले... मानसिक आधारासाठी मग त्या जंगलात एऽओऽ सुरांची जुगलबंदी सुरू झाली... काही वेळाने पुढे गेलेले ट्रेकर्स साद देईनासे झाले... तेव्हा नक्की कोण चुकले याचा अंदाज येईनासा झाला... रोमाने जरा आजू बाजूचा कानोसा घेऊन योग्य वाट असल्याची खात्री केली आणि वाटचाल पुन्हा सुरू झाली... डाविकडे गोरखचा उभा कडा आणि उजविकडे धमधम्याचा उंचच उंच डोंगर दिसत होते... त्यावर बिनधास्त बागडणारे धुके पाहुन पुन्हा एकदा कवि मनाची उणिव प्रखर्षाने जाणवली...

उजविकडे दूर सिद्धगडावर तांबडी माळ दिसत होती... कुणाला तो वणवा वाटतं होता तर कुणाला सिद्धगड माची वरिल वस्तीचा शोध लागतं होता... रातकिड्यांच वाद्यवृंद, धुक्यात हरवलेले डोंगर, चांदणं शिंपडलेल्या डोंगरवाटा आणि काय हवं दुर्गभ्रमंती साठी... मस्तच... आपसूकच अंगावर शहारा येऊन गेला...



काही वेळाने एका पडक्या देवळापाशी पुढे गेलेले आमचे खट्ट्याळ लोक्स भेटले... देवळा समोरच पाण्याची टाकी आहे... नळा खाली कोरडा घसा ओला करून रिकाम्या बाटल्या भरून घेतल्या... ताजेतवाने झाल्यावर ट्रेक मधिल अंतिम चढ चढायला सुरवात केली... चढ सोप्पा होता पण अंधारात वाट सापडत नव्हती... शे-दिडशे फूट वर चढून गेल्यावर गोरखगडाचा दरवाजा दिसला... महाराजांच्या इतर गडांप्रमाणेच हा दरवाजाही आत शिरताच उजविकडे वळणारा होता... दरवाजात मिट्ट अंधार...


दरवाजात नारेबाजी करून पुढे सरकलो... पुढं एका पायरीवर शिलालेख दिसला... दरवाजातून उजविकडे गेल्यावर मश्चिंद्रगडाचे दर्शन झाले...




तेथून दहा पावलांवर गुहा सापडली... पुढे गेलेले टवाळखोर कोणत्या रस्त्याने गेले याचा अंदाज घेण्यासाठी पुन्हा एऽओऽ ची आळवणी झाली... पण व्यर्थ :( तिन वाजून गेले होते... मी, गिरि आणि Yo ने गुहेत जाऊन आधी पाठिवरील वजन कमी करू नी मग शोध मोहिम हाती घेऊ असे ठरविले... गिरीने गुहेत प्रवेश करताच दुसर्‍या क्षणाला गुहेत दबा धरून बसलेल्या टवाळखोरांनी जंगली चित्कारांनी गुहा दणाणून सोडली... #@$%@#$^

गुहेचा विस्तार मोठा होता... ५० एक जणांची आरामात रहाण्याची सोय होऊ शकते एव्हढा प्रशस्त मंडप होता... गुहेच्या डाव्या बाजूच्या भिंतीवर दत्तगुरू आणि साईबाबांचे चित्र रेखाटलेलं होतं... जेवणासाठी चूलीची सोय होती... दिवा, मेणबत्तीची सोय देखिल होती... गुहे शेजारील टाक्यात पाणी होतं पण ते फार खाली गेल्या मुळे काढणे शक्य नव्हते... चढाई करून थकलेल्या प्रत्येक जिवाने आपली आवडती जागा बळकवून पथारी पसरली...

साधारण साडे पाचच्या सुमारास जाग आली तेव्हा गुहेतील अंधाराला बाहेरील संधी प्रकाशाचे आव्हान देणे सुरू होते... एक दिड तासाच्या झोपेने चढाईचा थकवा निघून गेला होता... उनं डोक्यावर यायच्या आधी बाकी राहिलेला गुहेच्या वरिल कडा सर करून खाली उतरायचे होते... लगेच आवराआवर करून पहाटेच्या प्रकाशात गुहेच्या डाविकडील वाट पकडली... विस एक पावलांवर कड्यावर जाणार्‍या पायर्‍या दिसू लागल्या... सुरवातीचा १० फुटाचा बिनपायरीचा टप्पा चढून गेल्यावर पुढील गुढगाभर उंचीच्या पायर्‍या जातीने चौकशी करत होत्या... ("कसे उतरता तेच बघते" असा काहिसा रांगडा भाव त्यांतून प्रतीत होत होता.)


पाचच मिनिटांत सुळक्याच्या माथ्यावर पोहचलो... तेव्हा नारायण सुर्वे परिटघडीचा गणवेष परिधान करून कामावर निघाले होते... माथ्यावरील अरुंद जागेत महादेवाचे मंदिर आहे... त्याला नमस्कार करून टेहळणीचा कार्यक्रम सुरू झाला...


पुर्वेला सह्याद्रीच्या रांगेत नानाचा अंगठा, जिवधनचा परिसर दिसत होता... तर समोर धमधम्या आणि दक्षिणेला सिद्धगड ताठ मानेने उभा होता...
<















पश्विमे पासून उत्तरे पर्यंत मुरबाड ते देहरी पर्यंतचा परिसर नजरेत येत होता... दिशा ज्ञान अवगत होई पर्यंत सुर्व्या लालबुंद झाला होता... Yo ने लगेच उडी उडीचा कार्यक्रम सुरू केला, पण जागेच्या कमतरतेमुळे सगळ्यांच्या उड्या फसत होत्या... उडीबाबा उडीबाबा !!




पोटभर उड्या मारून झाल्यावर खाली उतरताना प्रगोची भंबेरी उडाली होती...


गुहे जवळ आलो तेव्हा मर्कटलीला सुरू होत्या... पाण्या अभावी तिथे नाष्टा करणे सोईस्कर नव्हते... म्हणून Yo आणि Jo(शी) ने खाली पडक्या देवळापाशी असलेल्या पाण्याच्या टाकी जवळ चूल पेटवण्याची सुचना केली... Jo सोबत मी खाली उतरलो... मागोमाग नविन, शाम, संदिप, Yo खाली उतरले... देवळापाशी आयती चूल मिळालाच नविन आणि संदिपने काड्या टाकणे सुरू केले. :p


नविनने आठवणीने मॅगी आणि चहासाठी दोन टोप आणले होते... सोबत मॅगी खाण्यासाठी ८ चमचे सुद्धा... व्वा!!! सगळेच खुष... आता कमी होती ती फक्त ताट आणि वाट्यांची... मग काय 'भुक के आगे तुट पडो'... त्याच टोपात सामुहीक मॅगी ओरपण्याचा कार्यक्रम पार पडला... चहापानाला नको म्हणणारे इतर लोक्स चहाची टेस्ट कळल्यावर रोमाच्या थालीतच सामुहिक चायपानाला हजर झाले... मॅगी, केक, चकली, चहा असा भरपेट नाष्टा झाल्यावर मंडळी जड अंत:करणाने जागची हलली... सुर्व्याने कॉलर टाईट करायच्या आत गाव गाठावे म्हणून झपाझप पावले टाकीत उतरू लागली... वाटेत करवंदीची जाळी दिसताच गिलबिले बंधू त्यावर तुटून पडत होते... "काकडीवर पाणी नसते पियायचे" Yo ने मला राग दिला... "खरयं... पण मला चालते", म्हणून त्याची समजूत काढल्यावर Yo ने तोच कित्ता गिरविला.. :p



साडे दहाच्या सुमारास गावा जवळील देवाळात उतरलो... तिथे Yoने आणलेले जाम खाऊन श्रमपरिहार केला... देहरी फाट्यावर जाऊन येस्टीची चौकशी केली असता "एक वडा दोन पाव" टाईप उत्तरे मिळाली... जिप वाल्याशी बोलणी फिस्कटल्यावर नविन ने "वाट पाहिन पण येस्टीने जाईन" असा पवित्रा घेतला... एक तास उलटला तरी आमच्या तपश्चर्येला फळ येत नव्हते... तेव्हढ्यात समोरील दुकानावर आलेल्या 'जीपदूता'ला आमचा पुळका आला आणि त्याने वाहन मालकाशी संधान साधून जीप बोलवण्याचे कबूल केले... या वेळी Joने बोलणी करून एकरा जणांचे १०००>>>> ८००>>> ४००>> करता करता ३०० रुपयांचा 'शब्द' जीप वाल्याला दिला... जाताना तो 'जीपदूत' बजावून गेला, दुसरा कोणा सोबत जाऊ नका... आमचा माणूस येईल पंधरा मिनिटांत.

भगवान पे भरोसा ठेवून येईल त्या वहानाकडे सगळे आशाळभूत चेहर्‍याने बघत होतो... खुर्चिवाहू ट्रक, कोंबड्यांचा टेम्पो, बैलगाडी... आमची अधोगती सुरू होती... पण यशाची गाडी का काय ती येईना... मधेच गिरि ने Joला विचारले, "जिप वाल्याचा मोबाईल नं. तरी घेतला का?"... नकार ऐकताच शिणलेल्या कपाळांवरील आठ्या अजूनच जाड झाल्या...

आली!!!! आली!!!! आली!!!! सरते शेवटी ती नविनच्या हाकेला धावून आली... आणि आम्ही सगळे Jo ने पाचच मिनिटा पूर्वी दिलेला 'शब्द' मोडून येस्टीत घुसलो... :p



-----------------------------
प्रचि Yo Rockच्या कॅमेर्‍यातून साभार